Column Cor Jansen

Kom uit je hok en spring over het hek

Het zijn verwarrende tijden. Zeker voor politici, experts, beleidsmakers en de media. In Nederland worden we behoorlijk heen en weer gekaatst als het gaat om beleidskeuzes voor herstel na de lockdown, de ‘Post-covid-roadmap’. Hoewel ‘Post-covid’?

Een verwarrende zoektocht, niet alleen wereldwijd maar juist voor Nederland, land van enerzijds de gouden middenweg en anderzijds ‘land van 17 miljoen meningen’. Dit omdat we onszelf nog vaak zien als één van de beste ‘jongens en meisjes’ van de Europese klas.

In de top-tien

Met de gelukkigste jeugd, wetenschappelijke wereldtop, een logistiek wonder. We hebben een zeer gezonde economie, een relatief veilig land met goed onderwijs en een uitstekend georganiseerde gezondheidszorg. Zeg maar altijd in de top-tien van die zaken waarin je bovenin wilt staan. En altijd laag op lijstjes waar je graag onderaan wilt bungelen.

Mooi voorbeeld van een fraaie top-tien positie zien we bij vaccinatie tegen de Mexicaanse griep in 2009. Nederland begon met inenten niet alleen als eerste land in Europa, maar was ook als eerste klaar. Zeg maar een ‘dubbel plus’ situatie. Een enorm contrast met de huidige Covid-19 vaccinatie: als laatste van Europa en als één van de traagste van Europa. Zeg maar een ‘dubbel min’ situatie. Oef….in tien jaar van nummer één naar nummer laatst.

Nieuw perspectief

Een mogelijke verklaring? Van een militair centraal geleid vaccinatieproces in 2009 maakten we de slag naar een decentraal gestuurde aanpak waarin verschillende belangengroeperingen over elkaar heen tuimelen. Een poldermodel. En ‘ze’ dus de verkeerde aanpak hebben gekozen. Om eens goed over na te denken.

Gelukkig komt de covid-vaccinatie inmiddels op gang. Het lijkt erop dat we in de loop van 2021 richting een bestendiger perspectief koersen. Velen spreken daarbij al van een post-covid periode. Hoewel geen virus expert, denk ik zelf dat het eerder toewerken wordt van een onbeheersbare pandemische situatie naar een meer controleerbare fase van ‘het virus zal er altijd zijn, maar is niet meer levensbedreigend’. Dus geen Post-covid-fase maar wel een fase van een nieuw perspectief.

Utrecht als dorp

Ik wil stil staan bij die Perspectief-fase in stad en regio Utrecht. We zitten immers in een land waar meer en meer zaken decentraal geregeld worden. Waar kan Utrecht met een eigen gezicht en aanpak succesvol op inspelen? Wat is nu, passend bij het Utrechtse DNA, logisch om de weg naar de Perspectief-fase te bewandelen?

Utrecht staat sterk in Europa door haar vitale sectoren. Onderwijs en wetenschap, zorg, commerciële en maatschappelijke dienstverlening, IT, cultuur, sport, retail, gastvrijheid. Daarbij weten we elkaar binnen de verschillende sectoren snel en effectief te vinden. Vergeleken met de wereld om ons heen heeft Utrecht als enorm voordeel de relationele verbindingen van een dorp.

Kenmerk: verbinden

Verbinden zit in het DNA van Utrecht vanaf het ontstaan van Ultratrajectum. Onze ‘doorwaadbare plaats’, verbond de ene met de andere rivieroever en groeide uit tot ‘Utrecht’. Verbinden is voor mij hét kenmerk van de Utrechts stijl. Ik herken het in deze 2000 jaar oude Romeinse verbinding en onze 1300 jaar oude schutspatroon Sint Maarten, die deelde en daardoor verbond.

Mooi om te zien dat deze Utrechtse stijl in vrijwel alle sectoren (publiek én privaat) terugkomt. In de cultuur, van de samenwerkende musea tot het theater- en muziek-overleg. In de medische wereld, Domus Medica huist in Utrecht. Het onderwijs, met de zetels van de PO- raad en de VO-raad. De organisatie van de sport in Sport Utrecht. Hotels in Host-verband, de horeca in KHN Utrecht. En bijvoorbeeld de binnenstad-ondernemers in het Centrum Management Utrecht. Niet te vergeten de Science Park Partners op het Utrecht Science Park.

Uit je hok

Prachtig allemaal. Tegelijkertijd zijn deze verbindingen binnen de sectoren niet voldoende voor de verdere gezonde ontwikkeling van stad en regio. Nog nodig is een werkelijk onderscheidende samenwerkingscultuur. Een cultuur van ‘uit je hok’ en ‘over het hek’. Ofwel: kruip bij het oplossen van je probleem niet dieper in je hok, maar kom eruit en deel het met lotgenoten. En ‘over het hek’ betekent: blijf niet hangen in je sector, maar zoek verbinding met andere sectoren.
Door betere samenwerking tussen sectoren als cultuur, retail, gastvrijheid, sport en onderwijs worden verbindingen duurzaam en komt een versterkt, toekomstbestendig perspectief dichter en dichterbij.

Over het hek

Cross-sectorale verbinding zal de Utrechtse standaard van samenwerking moeten zijn. Is er sprake van de zogenaamde Utrechtse stijl? Komen we genoeg uit ons hok en springen we over het hek? Bij het beoordelen en stimuleren van beleidsmaatregelen in de herstelperiode na de lockdown moet de Utrechtse politiek steeds daarop een eerste check doen.
Samenwerking mag niet, samenwerken moet.
Da’s logisch.

Cor Jansen
Lid Utrecht Development Board

Kom uit je hok, spring over het hek]

> Aanmelden nieuwsbrief



» » Kom uit je hok, spring over het hek

Utrecht
Jeroen HermkensRien Nagel, Kees Rutten en Monique Mourits INTERVIEW

"Constructief, maar wel kritisch"

De kracht van de Utrecht Development Board? Drie leden geven een eenstemmig antwoord: de eigen koers los van de politiek, zoekend naar gesprek met de stad en de buurt. Kortom: allereerst in contact met de basis en niet met reguliere machtsfactoren.

> Lees het hele interview